SILAJ TEMİZLİĞİ

• SILAJ TEMİZLİĞİ

Silaj (=silo yemi= turşu), suca zengin yemlerin, beton, taş, tahta veya plastik
malzemeden hazırlanan silo kabı içinde havasız ortamda süt asidi (laktik asit)
bakterilerinin etkinliğine bırakılarak fermente edilmeleriyle elde edilen yemdir. Yani
hayvanlar için suca zengin yemlerden hazırlanan bir çeşit turşudur.
İyi bir silolama ile silolanan yemlerin bozulmadan ve besin madde içeriklerinde
önemli bir kayıp olmadan saklanması sağlanır. Böylece hayvanların kaba yem
gereksinimlerinin karşılanması açısından yıl içinde süreklilik sağlanabileceği gibi ekonomik
bir besleme uygulamak da mümkün olabilir. Silo yeminin hayvan beslemeye ve işletme
ekonomisine getireceği yararlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir.
1. Suca zengin kaba yemlerin yetişmediği dönemlerde hayvanların suca zengin
kaba yem gereksinimlerini karşılar.
2. İklim koşullarının yeşil otların kurutulmasına olanak tanımadığı bölgelerde
silolama, yani yeşil yemlerden silaj hazırlama en uygun saklama yöntemidir.
3. Suca zengin yemlerin her türlü iklim koşullarında saklanmasına imkan sağlar.
4. Yeşil otları kurutarak saklamaya göre silaj yaparak saklamada yemlerin besin
madde kaybı daha az olur, yani yeşil yemler besin madde içerikleri açısından
fazla bir kayba uğramadan uzun süre saklanabilirler.
5. Silaj, hayvanların hoşlanacağı koku, tat ve yumuşaklığa sahip olması nedeniyle
hayvanlar tarafından sevilerek tüketilir ve hayvanların iştahlarını açar.
6. Silolanacak yem içine karışmış her türlü yabancı ot silolama ile hayvanlara
zararsız hale gelir, toksik etkili bazı bitkiler, fermantasyon nedeniyle bu
etkilerini yitirirler ve daha kaliteli ve sindirilebilirliği daha yüksek kaba yem elde
edilir.
7. Başka metotlarla saklanması zor olan veya mümkün olmayan suca zengin yem
kaynaklarının saklanmasına imkanı sağlar.
8. Kurutma işlemiyle saklamaya göre silolayarak saklama, çiftlik içinde daha
kolay, küçük hacim ve mekanlarda depolama imkanı sağlar. Örneğin bir ton
kuruot depolamak için 14m3
alan gerekirken, aynı miktar silajı depolamak için
1.5-2m3
alan yeterlidir.
9. Silolama, silo kapları açılmadığı sürece suca zengin yemlerin dış çevre
koşullarından etlkilenmeden ve bozulmadan 2-3 yıl gibi uzun süre ile
saklanmasına imkan sağlar.
10. Silolanacak yemler erken biçileceği için işletme ekim alanlarının daha rasyonel
kullanımına imkan sağlar.
11. Yem maliyeti açısından kuru madde bazında kuruotlara göre çok daha ucuz
kaba yem teminine imkan sağlar.
12. İleri düzeyde mekanizasyona imkan tanıdığı için işçilik giderlerinde azaltır ve
böylece işletme ekonomisini olumlu yönde etkiler.
Söz konusu bu yararlar, işletmede uygulanan üretim tekniği, yem ve hayvan
kaynaklarına göre daha da çoğaltılabilir.

Özetle, silolayarak saklama yani silaj yapımı, özellikle kaba yem kaynakları sınırlı
olan ülkemizde sığır yetiştiricileri için hem ekonomik hem de dengeli besleme açısından
büyük faydalar sağlayabilecek potansiyeldedir. Bu potansiyelin değerlendirilmesi, silaj
yapma işleminin daha yakından tanınması ile mümkündür.
SİLAJ NASIL YAPILIR?
Silaj üretiminde çok ileri düzeyde teknik bilgi ve donanıma gerek yoktur. Ancak
kaliteli silaj üretimi için gerekli temel bilgi ve donanımın mutlaka sağlanmasında fayda
vardır. Kaliteli silaj üretimi için öncelikle silo yeri için uygun mekanın seçimi, silo kabının
seçimi, işletmede gereksinim duyulan silaj miktarının tespiti, yani silo büyüklüğünün
hesabı, silolanacak yem veya yemlerin miktarı ve seçimi, yemlerin silolaya doldurulmak
üzere hazırlanması, yemlerin siloya doldurulması, silolama olayının kolaylaştırılması ve
silaj kalitesinin artırılması amacıyla siloya katkı maddeleri eklenmesi, silonun kapatılması
ve silaj oluşumu için bekleme ve silo kabını açma, silaj yapımında bilinmesi gereken temel
bilgilerdir. Bu bilgiler aşağıda sunulmuştur.
Silo Yeri Nasıl Seçilir?
Silaj yapmak amacıyla kurulacak silo kapları için uygun yer seçimi son derece
önemlidir. Silo kapları için yer seçimi yapılırken aşağıda belirtilen faktörlerin göz önüne
alınması ve buna göre yer seçilmesi gerekir.
1. Silo yemi her gün hayvan barınağına taşınacağından öncelikle siloların buraya
yakın olmasına özen göstermek gerekir. Silolanacak materyalin üretildiği
tarlaya yakınlık, ikinci derecede dikkate alınması gereken unsurdur.
2. Silo kaplarının doldurulması, boşaltılması ve hayvan barınaklarına
taşınmasının kolaylaştırılması için tüm iklim koşullarında taşıtların ulaşımına
elverişli; ancak barınak içerisine silaj kokusu sinmeyecek, şekilde hakim
rüzgarın ters istikametinde bir yer seçilmelidir.
3. Silo yapım yerinin taban suyu düzeyi dikkate alınarak silo derinliği
ayarlanmalıdır. Ayrıca silo yeri temel için yeterli sağlamlıkta olmalıdır.
4. Silo kapları, silo içerisine sızma olasılığı nedeniyle şerbet çukurları ve
gübreliklerin yakınında yapılmamalıdır.
5. Silo suyu drenajını sağlamak için silo yerinin en az %1-2 eğime sahip
olmasına dikkat edilmelidir. Bu amaçla eğimli araziler kullanılabileceği gibi,
düz arazilerde silo tabanında %1-2 eğim oluşturulması gereklidir.
6. Silolar yapılırken işletmenin ilerdeki genişleme durumu mutlaka gözönüne
alınmalıdır. Silo yemine gereksinimin artması halinde, yeni siloların yapımına
olanak verecek yeterli alan olmalıdır. Ayrıca yemlerin, kolay doldurulup
boşaltılması için taşıma araçları trafiğine uygun boş alan bulunmalıdır.
Siloların mimari yapıları çiftliğin genel görünümünü bozmayacak şekilde
planlanmalıdır.

Silo (Kabı) Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Silolanacak suca zengin yemlerin içine sıkıştırıldığı beton, taş, tahta veya plastik
malzemeden mamul kaplara silo veya silo kabı adı verilir. Silo kabının en önemli özelliği
içerisinde bulunan yem ile dışarıdaki nem ve hava arasında tam bir izolasyon
sağlamasıdır. Bu sağlanamazsa elde edilecek silo yemi veya silaj hayvan besleme
açısından iyi bir yem özelliği taşımayacağı gibi hayvanlar için zararlı etkilere de sahip
olacaktır. Özetle silo kabı, içine konan yemlerin fermentasyonunu hayvanların severek
yiyecekleri sınırlar arasında tutacak nitelikte olmalıdır. Buna göre, silo kapları hangi
malzemeden yapılırsa yapılsın aşağıdaki teknik özelliklere sahip olmalıdır.
1. Silo yapı malzemesi yem suyunu emmemeli ve yem suyundan
etkilenmemelidir. Kullanılan malzeme yemin kalitesinin ve bozulmasına neden
olmamalıdır.
2. Yapı elemanları hava ve suyu içeriye sızdırmayacak özellikte olmalıdır.
Duvarların iç yüzeyinde hava boşluğu oluşumuna yol açacak girinti, çıkıntı ve
köşeler bulunmamalıdır.
3. Silo duvarları ve tabanı yem kitlesinin yaptığı yatay ve dikey basıncı
karşılayabilecek dirence sahip olmalıdır. Silo yapımında kolay temin edilebilir
ve ucuz malzeme kullanılmalıdır.
Silo Kabı Çeşitleri Nelerdir?
Silolar özelliklerine göre çeşitli gruplara ayrılabilirler. Yapılış şekillerine göre silolar,
düşey veya yatay, toprak üstü veya toprak altı, silindirik veya hendek silolar şeklinde
sınıflandırılabilirler. Kullanılan yapı malzemesinin cinsine göre de kargir (taş, tuğla, biriket,
betonarme), çelik, ahşap silolar şeklinde sınıflandırılabilir. Aynı şekilde geçici veya sürekli
oluşlarına göre de sınıflandırılabilirler.
Bütün bunlar dikkate alınarak silolar genellikle aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir.
A- Toprak üstü silolar
1. Toprak üstü silindirik silolar (kule tipi silolar)
a. Toprak üstü silindirik-sürekli silolar: Ahşap, tuğla, beton ve metal silolar.
b. Toprak üstü silindirik geçici silolar: Çit ve demet silolar.
2. Toprak üstü yatay silolar
a. Sürekli yatay silolar-Bank silolar-Betonarme
b. Geçici yatay silolar-Plastik bez silolar, sosis tipi silolar, ahşap duvarlı silolar
B- Toprak altı (derin) silolar
1. Toprak altı silindirik silolar: Çukur veya silindirik silolar: beton, taş, tuğla
2. Toprak altı yatay silolar: Hendek silolar: beton, taş, tuğla, ahşap
Silindirik silolarda yapı malzemesi olarak en fazla beton kullanılmakla birlikte,
briket, taş, tuğla ve sac da kullanılabilir. Ahşap veya sacdan yapılmış silindirik silolar çok
dayanıklıdır. Çelik sacla yapılan silolarda, hava ve su ile teması olan kısımlar kolay
aşındıklarından, iç kısmın koruyucu bir madde ile kaplanması zorunluluğu doğar. Silindirik
silolar için en uygun yapı malzemesi galvanizli oluklu sacdır. Ahşap malzeme ile yapılan
siloların yatay basınca karşı dirençleri, duvar dışına yerleştirilen çelik halkalarla sağlanır.
Silaj suyu, kereste yapı malzemesinin dayanıklılığını koruyucu bir madde gibi arttırır.
Ancak, duvar dış yüzeyinin yağış sularına karşı boyanarak korunması gerekir.